Kategoria: dramat

Lucjusz Anneusz Seneka Herkules szalony

Herkules szalony to jedna z tragedii rzymskiego filozofa i polityka Seneki Młodszego, który był wychowawcą i doradcą Nerona. Za panowania Klaudiusza spędził osiem lat na wygnaniu na Korsyce, a po dojściu Nerona do władzy przez krótki okres wywierał wpływ na władcę. Ostatecznie został jednak oskarżony o spisek na jego życie i zmuszony do popełnienia samobójstwa w 65 roku n.e. Herkules szalony to dzieło przedstawiające bohatera, który całe życie poświęcił walce z potworami w obronie ludzkości, ale nie był w stanie ochronić własnej żony i dzieci przed potworem tkwiącym w nim samym. Herkules, pod wpływem szaleństwa zesłanego przez nienawidzącą go macochę Junonę, brutalnie morduje rodzinę, a następnie wraca do zmysłów i musi żyć ze zbrodnią, którą popełnił. Tragedia może być odczytywana jako aluzja do panowania Nerona, ale w gruncie rzeczy porusza uniwersalny temat zła i szaleństwa, które tkwią w każdym z nas, oraz zadaje pytanie, na czym polega człowieczeństwo.

Komedia omyłek William Shakespeare

Kupcowi z Syrakuz Egeonowi i jego żonie Emilii rodzi się właśnie dwóch synów – bliźnięta o tym samym imieniu: Antipholus. Podczas burzy rozbija się okręt, którym wszyscy wspólnie podróżują. Ojciec z jednym z niemowląt docierają do Syrakuz, a matka z drugim – do Efezu. Po osiemnastu latach, nie wiedząc o sobie nawzajem, bliźniacy się spotykają, co daje początek prawdziwej komedii omyłek.

Otello Shakespeare William

Maur Othello, dowódca weneckiej armii, żeni się z Desdemoną. Jego chorąży Jago pod wpływem frustracji sugeruje Othellowi, że Desdemona go zdradza. Choć nic nie potwierdza tych zarzutów, w Othellu budzi się zazdrość, która daje początek tragicznym wydarzeniom.

Jesteśmy tymi i inne dramaty Tanja Sljivar

Przegląd twórczości młodej, pochodzącej z Bośni i Hercegowiny dramatopisarki – Tanji Šljivar (ur. 1988) obejmuje cztery sztuki teatralne w przekładzie Gabrieli Abrasowicz: Jesteśmy tymi, przed którymi ostrzegali nas rodzice, Tak jak wszystkie śmiałe dziewczyny, Reżim miłości i Reżim uzdrowienia. Jej propozycje artystyczne wpisują się w panoramę europejskiego dramatu autorstwa kobiet, który jest w krajach byłej Jugosławii niezwykle ekspansywny, zwłaszcza w ostatniej dekadzie.

Autorkę interesuje kwestia performatywności oraz eksperymenty strukturalne i innowacje językowe w tekstach scenicznych. Utwory Šljivar – gęste od nawiązań literackich i filozoficznych oraz odwołań do kultury popularnej, ponadto korespondujące z najnowszymi tendencjami w refleksji socjologicznej – są również ciekawe ze względu na krytyczny sposób przedstawienia określonych zagadnień społecznych. Tkanka tekstu nasycona jest obrazami i rozważaniami dotyczącymi m.in. relacji międzyludzkich, nierówności społecznych, feminizmu, wojny, uchodźstwa, kapitalizmu, biopolityki i ekologii.

Każdy z wybranych tekstów przypominających udramatyzowane eseje określić można jako zaangażowany komentarz do przemian zachodzących w otaczającej nas rzeczywistości. Twórczyni koncentruje się na procesach dostrzegalnych nie tylko na poziomie lokalnym, lecz obecnych również w innych zakątkach świata. Należy zaznaczyć, że treść dramatów Tanji Šljivar przystaje do polskich realiów, jest rozpoznawalna i jednocześnie intrygująca (ukazuje pewne fenomeny w nowej odsłonie, a przy tym w wielu momentach bawi).

Teo Dramaty Paweł Soszyński

Zderzenia melancholii i queerowej wyobraźni, poczucia humoru i karkołomnych intelektualnych ciągów, brutalnej groteski i gorzkich samorozliczeń – wszystko to znajdziemy w tekstach dramatycznych znanego krytyka teatralnego, pisarza i dramaturga zebranych w tym tomie. Po niespodziewanej śmierci Pawła Soszyńskiego 18 września 2021 roku jego bliscy przyjaciele zdecydowali spróbować złożyć w całość odnalezione teksty. Dramaty powstały w latach 2017–2020. Odzwierciedlają codzienne fascynacje i długotrwałe inspiracje Pawła Soszyńskiego. Z tych pięciu tekstów tylko Teo ukazał się za życia Pawła w miesięczniku „Dialog”. Duchologię polską wystawił Jakub Skrzywanek w 2018 roku w koprodukcji teatrów w Wałbrzychu i Sosnowcu. Trzy pozostałe dramaty przetrwały zapisane w ciągu maili i wiadomości w kilkunastu wersjach niczym skomplikowana układanka. Do czytania w łóżku i wystawiania na wielkich scenach. Świat Soszyńskiego to teatr Polaków-łososi i górników-tancerzy erotycznych; teatr Zagłady i wojny skrytej za pokolorowaną na tęczowo bajką o blaszanym drwalu – i cygańskiej operetki; teatr biedny – i teatr monumentalny; by nie powiedzieć – „ubogi” i „ogromny”, bo dość już tej Polski.

Poskromienie złośnicy William Shakespeare

Baptista, bogaty szlachcic z Padwy, stawia swoim córkom ultimatum. Bianka, młodsza z sióstr, nie może wyjść za mąż, dopóki Katarzyna tego nie zrobi. O ile jednak Bianka jest spokojna i łagodna, a o jej względy zabiegają liczni zalotnicy, o tyle Katarzyna to prawdziwa złośnica i buntowniczka, którą trudno przekonać do małżeństwa.

Mąż i żona Fredro Aleksander

Mąż i żona, komedia ukończona prawdopodobnie w 1821 roku, to jedna z najfrywolniejszych sztuk Aleksandra Fredry. Jej bohaterami są: hrabia Wacław, jego żona Elwira, ich przyjaciel Alfred oraz pokojówka Justysia, których łączą miłość, romanse i zdrady. Komedia wywołała ogólne zgorszenie, Fredro nie potępił bowiem rozwiązłości, zwłaszcza małżeńskiej. W pierwotnej wersji winą za wszystkie manipulacje zostaje obarczona Justysia, która za karę ma zostać odesłana do klasztoru. Pozostali bohaterowie mogli kontynuować romanse już bez przeszkód. W 1880 roku sztukę wydrukowano ze zmienionym zakończeniem, lecz do dziś pozostaje niejasne, czy wersja, w której wszyscy wybaczają wszystkim winy i żyją moralnie pod jednym dachem, została napisana przez Fredrę.

Pan Jowialski Fredro Aleksander

Aleksander Fredro napisał Pana Jowialskiego tuż po upadku powstania listopadowego. Zdaniem badacza jego twórczości, prof. Eugeniusza Kucharskiego, chciał swoją sztuką wstrząsnąć rodakami, krytykując przede wszystkim ich marazm i bezmyślność. Dom Jowialskich jawi się jako przekrój polskiego społeczeństwa, a rozgrywająca się komedia w komedii to krytyka naszych wad, relacji damsko-męskich i przesadnych ambicji. Pierwowzorem Jowialskiego był znajomy Fredry, znany z częstego przytaczania przysłów i bajek. Dzięki niemu czytelnicy poznają wiele opowiastek z morałem, ze sztuki też pochodzą takie znane wiersze, jak Małpa w kąpieli, Paweł i Gaweł, Osiołkowi w żłoby dano.

Znaki Jarosław Jakubowski

Zbiór ośmiu dramatów Jarosława Jakubowskiego, poety, prozaika, dramatopisarza i krytyka literackiego. Spośród zamieszczonych w tomie „Znaki” dramatów publikacji książkowych doczekały się: Generał, Znaki, Witaj Barabaszu i H, w „żywym teatrze” wystawiono Generała, w Teatrze Telewizji: Generała i Znaki, jako słuchowiska zrealizowano: Generała, Witaj Barabaszu i H. Z kolei utwór Urodziny został zarejestrowany na wideo jako czytanie performatywne. Dramaty: Równina, Moja Romy i Hermaszewski nie były dotąd publikowane i wystawiane.

To mogło być śmieszne ale nie było Malina Prześluga

Do rąk czytelników trafi przed świętami pierwsze zbiorcze wydanie tekstów Maliny Prześlugi – wbrew tytułowi całkiem śmieszne i błyskotliwe. Ten, jak wieści tytuł wstępu do antologii, „teatr do przeczytania” autorstwa dwukrotnej laureatki Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej: „to prezent dla reżyserów, satysfakcja dla widzów i wyzwanie dla aktorów.” Maciej Wojtyszko Znana dotychczas głównie dzieciom Prześluga: „ jako autorka sztuk dla dorosłych kładzie na stole niezwykłe projekty: oryginalne, dopracowane, skonstruowane z wielką wyobraźnią (…)”. Jacek Sieradzki