Kino nieme. Historia kina. Tom 1 Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska, Rafał Syska
Kino nieme to pierwszy tom przygotowywanej w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego czterotomowej Historii kina pod redakcją Tadeusza Lubelskiego, Iwony Sowińskiej i Rafała Syski. W zamierzeniu redaktorów ma to być książka wykorzystująca nowe źródła, uwzględniająca przyjęte dziś kryteria ocen i aktualne opracowania naukowe, która w formie kompetentnej narracji będzie uczyć rozumienia dziejów kina, a zarazem stanowić bazę lekturową dla dalszych studiów Autorami poszczególnych rozdziałów są czołowi polscy specjaliści (także spoza Krakowa), zajmujący się na co dzień opisywanymi przez siebie okresami, gatunkami i szkołami narodowymi. W ciągu najbliższego pięciolecia ukażą się trzy kolejne tomy, poświęcone kinu klasycznemu, kinu epoki nowofalowej i kinu współczesnemu. Mamy nadzieję, że – zaspokoiwszy pilną potrzebę podręcznika, którego od dawna brakuje – publikacja stanie się też ciekawą lekturą dla szerszego grona miłośników filmu.
Ukryte spojrzenia w filmach Bernarda Bertolucciego Bożena Kudrycka
Książka Bożeny Kudryckiej, złożona z ośmiu analityczno-interpretacyjnych studiów twórczości Bernarda Bertolucciego (Kostucha, Przed rewolucją, Partner, Strategia pająka, Konformista, Ostatnie tango w Paryżu, Ostatni cesarz, Pod osłoną nieba), w istocie rzeczy jest pierwszą polską monografią włoskiego reżysera, skoncentrowaną na kulturowej genezie jego dzieł. Autorka, uwzględniając rozliczne konteksty literackie, plastyczne, operowe i filmowe, ukazuje niezwykłą erudycję jednego z najbardziej cenionych twórców światowego kina. W kręgu jej zainteresowań znalazła się również adaptacja jako metoda twórcza sztuki filmowej.
Książka Małgorzaty Kozubek jest pierwszym w polskiej literaturze przedmiotu naukowym opracowaniem zagadnienia filmoterapii. Przesłanki tej metody autorka analizuje w rozległym kontekście kultury terapeutycznej, a także w ramach problematyki stricte filmoznawczej, związanej z percepcją filmu.
Skazane na zapomnienie GRZEGORZ ROGOWSKI, MICHAŁ PIEŃKOWSKI
Wrzesień 1939 roku był dla wielu gwiazd polskiego filmu przedwojennego ostatnim aktem w ich karierze. W obliczu zupełnie nowej dramatycznej rzeczywistości niemało artystów zdecydowało się na emigrację. Tam zderzyli się z prozą życia, daleką od tej w przedwojennej Polsce. Niestety, niemal wszyscy odeszli w zapomnieniu tysiące kilometrów od ojczyzny.
Książka przypomina polskie aktorki filmowe, które zmarły na emigracji. Są to: Renata Radojewska, występowała m.in. w „Zapomnianej melodii”, zmarła w Nowym Jorku, nie miała dzieci, nie wiadomo gdzie jest pochowana; Tamara Wiszniewska, zagrała m.in. w „Trędowatej”, „Ordynacie Michorowskim”, „Dziewczętach z Nowolipek”, zmarła w Rochester , żyje jej córka Irena Race i wnuki; Nora Ney, fenomen polskiego kina przedwojennego, wystąpiła m.in. w filmach: „Gorączka złotego”, „Policmajster Tagiejew”, „Głos pustyni”, „Doktór Murek”, zmarła w 2003 roku w Encinitas w Kalifornii, żyje córka Joanna Ney; Zofia Nakoneczna, nie miała szczęścia, zaginęły wszystkie filmy, w których zagrała, w USA przez pewien czas występowała w Polskim Teatrze Artystów, zmarła w 1979 roku, nie została żadna pamiątka po utalentowanej aktorce i jej mężu, potentacie prasowym z Krakowa Mieczysławie Dobiji, małżeństwo nie miało dzieci, rozmyła się historia ich życia.; Lena Żelichowska, zaliczana do największych gwiazd filmu i teatru, była wszechstronna, wystąpiła m.in. w filmach: „Granica”, „Żołnierz królowej Madagaskaru”, „O czym marzą kobiety”, „Szpieg w masce”, żona malarza Stefana Norblina, zmarła w 1958 roku, żyje jej syn Andrzej Norblin. Prochy aktorki i jej męża zostały sprowadzone do Polski i złożone na warszawskich Starych Powązkach (2012 rok); Janina Wilczówna, zagrała m.in. w filmach: „30 karatów szczęścia” i „Doktór Murek”, zmarła w 1979 roku w Dallas. Ostatnia bohaterka książki to Jadwiga Smosarska , jej biografia jest ogólnie znana, autor publikacji wypełnił pewną lukę w emigracyjnym życiu aktorki przedstawiając jej korespondencję z Janem Lechoniem.
W 2015 roku Grzegorz Rogowski podjął się niebywałego zadania, w poszukiwaniu śladów życia bohaterek przemierzył ponad 12 tysięcy kilometrów odwiedzając Nowy Jork, Rochester, San Francisco, San Jose. Dotarł do rodzin aktorek, spisał ich wspomnienia i zebrał bezcenne zdjęcia dokumentujące prywatne życie gwiazd polskiego ekranu. Zaproszony przez autora do współpracy filmograf Michał Pieńkowski, w rozdziale otwierającym publikację szuka odpowiedzi na pytanie: Jak wyglądała droga przyszłych artystek do kariery? W końcowej części książki pisze o dorobku polskiego kina międzywojennego i pracach nad jego dokumentacją. Książka jest obszerną opowieścią o kulisach życia teatralnego i filmowego w międzywojennej Polsce.
W mgnieniu oka Sztuka montażu filmowego WALTER MURCH
Dlaczego cięcia się udają? Niezapomniana i jedyna w swoim rodzaju podróż po estetyce i praktycznych problemach montażu filmowego. Pierwsze polskie wydanie książki Waltera Murcha – guru edycji filmowej, wielokrotnie nagrodzonego przez Brytyjską oraz Amerykańską Akademię Filmową za montaż filmu i dźwięku między innymi takich filmów jak: Czas Apokalipsy, Ojciec Chrzestny II i III, Angielski Pacjent, Uwierz w Ducha, Utalentowany pan Ripley. Tylko dla zawodowców i zapaleńców? Nie! Dla wszystkich kochających kino!
“W mgnieniu oka…” to głośna, sugestywna i skłaniająca do myślenia książka na temat montażu filmowego. Autor wyjaśnia, na czym polegają m.in. ciągłość ekranowa lub jej brak, sen i jawa, kryteria decydujące o powodzeniu cięcia. Całość przeplatana rozważaniami autora na temat obecnej sytuacji montażu filmowego.
Martin Scorsese Rozmowy Martin Scorsese, Richard Schickel
Martin Scorsese. Rozmowy to zapis pasjonujących rozmów dwóch przyjaciół – krytyka filmowego Richarda Schickela i Martina Scorsese. To pasjonująca opowieść o chłopcu z mafijnej dzielnicy Nowego Jorku, Little Italy, który sięgnął międzynarodowej sławy dzięki miłości do kina. Słynny reżyser ze szczegółami opowiada o początkach swojej kariery, o swoich mentorach i inspiracjach, o zmaganiach z ograniczeniami wynikającymi z jego pochodzenia, o relacji z ojcem i walce z nałogiem Szczegółowo opisuje pracę nad kolejnymi filmami, aż do nagrodzonego Oskarami w 2012 roku “Hugo i jego wynalazek”.
Wielka miłość, PRL-owska bohema i portret wybitnego reżysera Opowieść żony Janusza Kuby Morgensterna Och, jak bym chciała wrócić do tamtych lat. Wiele bym dała, żeby tylko móc przeżyć to wszystko od początku… (fragment książki) Zaczęło się jak w kinie. Ona — studentka Akademii Sztuk Pięknych; On — początkujący filmowiec Janusz Kuba Morgenstern po raz pierwszy zobaczył ją przez okno tramwaju. Krystyna dostrzegła go nieco później, gdy jako asystent reżysera, w poszukiwaniu pięknej nieznajomej, trafił do ASP. Scena niemalże jak w Romeo i Julii — Ona stoi na schodach, On (oniemiały) obserwuje ją z dołu; powoli zbliżają się do siebie. Ale to nie PRL-owska wersja dramatu wszech czasów: zamiast tragedii — przeszło pięćdziesiąt lat wspólnego, pasjonującego życia. Zwykle Krystyna Cierniak-Morgenstern stała na drugim planie. Dla męża zrezygnowała z kariery — tkania artystycznych gobelinów i aktorskich epizodów w międzynarodowych produkcjach filmowych. Była obok niego gdy debiutował filmem Do widzenia, do jutra, razem z nim dzieliła radość z sukcesów Stawki większej niż życie, Polskich dróg, Jowity, Żółtego szalika czy Mniejszego zła. To jej podziękował, gdy odbierał Platynowe Lwy za całokształt twórczości. Nasz film. Sceny z życia z Kubą to piękna opowieść o przemijaniu, miłości i życiowej pasji, w której głos zabiera również sam Morgenstern. Pełen anegdot i fotografii barwny portret artystycznego środowiska oraz kulturalnego pokolenia mistrzów, ze Zbigniewem Cybulskim, Romanem Polańskim, Tadeuszem Konwickim, Gustawem Holoubkiem i Stanisławem Dygatem na czele. Jednak nade wszystko – to intymna opowieść muzy o jej artyście. Kiedyś, jak już był chory, bardzo słaby, powiedział, że strasznie się martwi o mnie, jak go nie będzie. „Dlatego musisz być zawsze — odpowiedziałam mu wtedy. — Bo jak nie będzie ciebie, to kto się będzie mną opiekował?!”. A on na to: „Ja”. I mam wrażenie, że rzeczywiście tak jest. Że on się mną opiekuje. (fragment książki)
Pytania które się nie kończą Maja Komorowska, Tadeusz Sobolewski
Rozmowy Tadeusza Sobolewskiego z Mają Komorowską to rodzaj medytacji nad istotą gry, istotą teatru, nad życiem. Maja Komorowska ma niezwykłą zdolność dotykania ciemnych stron życia i prześwietlania ich wewnętrzną jasnością. Skąd ją czerpie? Z własnej natury? Z rodzinnego domu? Z teatru Jerzego Grotowskiego, Krystiana Lupy? Czasem trzeba maski, żeby zobaczyć prawdziwą twarz. Trzeba absurdu, żeby zobaczyć dobro i sens. Winnie w “Szczęśliwych dniach” Becketta Sarah Bernhardt w Mimo wszystko Murrella – w tych rolach, o których mowa jest w książce, możemy jeszcze Maję Komorowską zobaczyć.
Pobyt magizoologa Newta Skamandera w Nowym Jorku miał być tylko krótką przerwą w podróży. Jednak gdy ginie jego magiczna walizka i fantastyczne zwierzęta wydostają się na wolność, zaczynają się prawdziwe kłopoty.
Scenariusz filmowy “Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć” to nowa, oryginalna opowieść inspirowana podręcznikiem dla uczniów Hogwartu autorstwa Newta Skamandera. J.K. Rowling, autorka bestsellerowej, uwielbianej na całym świecie serii o Harrym Potterze, tym razem debiutuje w roli scenarzystki filmowej. Jest to epicka, pełna przygód opowieść w najlepszym wydaniu, fantastyczna galeria niesamowitych postaci i magicznych stworzeń. Nieważne, czy jesteś fanem Pottera, czy po raz pierwszy spotykasz się ze światem czarodziejów, ta pozycja jest obowiązkowa dla każdego kinomana i czytelnika.
Czaruje kelnerkę i aktora, widza i czytelnika. Emanuje ciepłem, elegancją, spokojem, dowcipem i błyskotliwością.
Od 60 lat ma romans z filmem – i poprzez ekran uwodzi zbiorowo.
Każdy jego film jest odmienny gatunkowo, nie daje się zaszufladkować. Ma ich na koncie blisko 100: obyczajowe (Zaklęte rewiry), melo- i dramaty (Zazdrość i medycyna), historyczne (Królowa Bona), parę kryminałów, jeden horror, wiele teatrów telewizji, komedie sensacyjne (C.K. Dezerterzy), erotyczne, seriale (Siedlisko) i najnowszy muzyczny (Excentrycy).
Kręci tylko to, co kręci jego samego, czyli światy z przeszłości – bardziej eleganckie i subtelniejsze niż nasz. Wciąż chce mu się robić filmy, by nas uwodzić. Poddajcie się jego urokowi.
Kino nieme. Historia kina. Tom 1 Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska, Rafał Syska
