Pomiędzy zapadłą górską wioską na wschodnich krańcach dawnej Czechosłowacji, a wielkimi miastami obu nowych państw rozgrywa się życie Andrejka Dunki. Jego los jako Cygana jest, jak się zdaje, przesądzony. Zarówno rodzina, jak i gadzie, chcą go wtłoczyć w utarte, działające od lat schematy, na które nikt nie narzeka. Nikt, poza nim samym, bo Andrejko w odróżnieniu od innych chce tylko spokojnie żyć.
Niczym mityczny Odyseusz przemierza rozpadający się kraj. Ta wieloletnia wędrówka w poszukiwaniu wolności zamienia się jednak w bezsilną walkę z rzeczywistością i własnymi uczuciami. Historia tułaczki, miejscami liryczna, miejscami naturalistycznie okrutna, pozwala zrozumieć rozdartą cygańską duszę.
Martin Šmaus z wyczuciem ukazuje mentalność środkowoeuropejskich Romów oraz przyczyny i skutki rozpadu ich tradycyjnego społeczeństwa. Tytuł powieści nawiązuje do starej, śpiewanej do dziś cygańskiej pieśni. Książka otrzymała prestiżową nagrodę Magnesia Litera w kategorii Debiut Roku 2006 oraz nagrodę literacką czeskiego Klubu Książki (2005).
Martin Šmaus (ur. 1965) – czeski prozaik. Sam o sobie mówi: mieszkam w małym mieście, niedaleko granicy z Polską, pracuję w lokalnym szpitalu, mam żonę i dwóch synów, gitarę, rower, buty turystyczne oraz koszatniczkę w klatce. Niekarany. Nuda.
Debiutancka powieść Děvčátko, rozdělej ohníček(Dziewczynko, roznieć ogieniek, pol. wyd. Czeskie Klimaty 2013) została uhonorowananagrodami czeskiego Klubu Książki (2005) oraz Magnesia Litera w kategorii Debiut Roku (2006). W 2008 r. do rąk czytelników trafiła jego druga powieść Židle pro Štefana (Krzesło dla Stefana, 2008).
Wstrząsająca, piękna książka. Po jej przeczytaniu każdy musi zadać sobie pytanie, jak to możliwe, że w Europie żyje naród, którego nie chcemy zauważyć. Naród, który jest częścią naszej tożsamości kulturowej. Naród stygmatyzowany, wykluczony, poniewierany. Romowie, nasi Bracia. – Joanna Kos-Krauze
Šmaus nie namawia czytelników do współczucia, ale do stawiania pytań. Jedno z najważniejszych zadał w powieści stary dyrektor szkoły: „Porwaliśmy, poszarpaliśmy wszystko, a co daliśmy im w zamian?” – Lidia Ostałowska
SZUKASZ INNEJ KSIĄŻKI?
WPISZ TYTUŁ LUB AUTORA LUB TEMATYKĘ:
