Jest to napisana z ironicznym dystansem i autoironią powieść o Czechach drugiej połowy XX w. Jej osią są wykłady z literatury angloamerykańskiej prowadzone na kanadyjskim uniwersytecie przez czeskiego emigranta, prof. Daniela Smirzickiego. Na ten konstrukcyjny szkielet nanizane są komiczne anegdoty i dramatyczne historie, wspomnienia pierwszych miłości i pierwszych spotkań ze śmiercią, żart i groza. Wszystko to w drobnych epizodach połączonych metodą montażu filmowego tworzy kolaż literacki, panoramę ludzkich losów i wspaniałą galerię postaci – “absurdalny teatr świata”.
Choć powieść powstała przed 30 laty, jej przesłanie jest, niestety, wciąż aktualne. Bo jak mówi narrator: “Świństwa powtarzają się w wariantach, których schematy są do siebie zawstydzająco podobne. Ab initio orbis terrarum” – od początku świata.
Andrzej S. Jagodziński, “Gazeta Wyborcza”
Mądra i zabawna powieść o życiu kilku pokoleń Czechów pod nazizmem i komunizmem, jedna z najlepszych w dorobku wybitnego czeskiego prozaika.
Aleksander Kaczorowski, pisarz, krytyk literacki, “Rzeczpospolita”
Jak z Haszka. Skąd zresztą mogła wziąć się historia o pani Santnerovej, która zdaniem jej męża była jak Dickens: książki były jej dziećmi, ale w odróżnieniu od autora „Dawida Copperfielda” każde miała z innym. A poza tym, czyż ziemia nie jest piękna wszędzie? Z tym że zawsze piękniejsza tam, gdzie człowiekowi jest dobrze.
Krzysztof Masłoń, „Rzeczpospolita”
Josef Skvorecky
Czeski prozaik, scenarzysta filmowy, tłumacz literatury amerykańskiej, wydawca. Urodził się w 1924 roku w Nachodzie. W latach 1945-1949 studiował anglistykę i filozofię na Uniwersytecie Karola w Pradze. W latach pięćdziesiątych redaktor w Państwowym Wydawnictwie Literatury Pięknej oraz w dwumiesięczniku Světová literatura. W roku 1969 wyjechał do USA, a następnie do Kanady. Zamieszkał w Toronto, gdzie wykładał literaturę angielską i amerykańską. W roku 1971 wraz z żoną, Zdeną Salivarovą, także pisarką, założył najbardziej znane czeskie wydawnictwo emigracyjne Sixty Eight Publishers. W roku 1978 za “uprawianie wrogiej propagandy” został pozbawiony obywatelstwa czechosłowackiego, a kraj odwiedził dopiero dwanaście lat później. Obecnie mieszka w Czechach i Kanadzie.
Debiutował w 1958 roku głośną powieścią Zbabělci (Tchórze), której nakład na polecenie władzy komunistycznej został wycofany z księgarń. W latach 60. wydał kilka tomów opowiadań i powieści. Już na emigracji ukazały się m.in. Tankový prapor (Batalion czołgów, 1971), Příběhy inzĄenýra lidských duší (Przypadki inżyniera ludzkich dusz, 1977) i Scherzo capriccioso (1984).
W Polsce wyszły m. in.: Tchórze (1970) Legenda Emoke (1965), drugoobiegowy wybór Wyjątki z autosztambucha (1988), Powrót porucznika Borówki (1992), Fajny sezon (1999), Przypadki niefortunnego saksofonisty tenorowego (1999), Dwa morderstwa w moim dwoistym życiu (2000), Historia Kukułki i inne opowiadania (Sejny 2003), Batalion czołgów (Sejny 2005), Przypadki inżyniera ludzkich dusz (Sejny 2008).
SZUKASZ INNEJ KSIĄŻKI?
WPISZ TYTUŁ LUB AUTORA LUB TEMATYKĘ:
To jedna z tych książek, których nie można przestać czytać. Nawet jak się idzie do… I żałuje się, że się już skończyła, choć „Przypadki…” mają 850 stron. Świetnie napisana przez Skvoreckiego, jej treść bazuje na jego przeżyciach, czyli czeskiego pisarza, który opuszcza ojczyznę, by móc swobodnie tworzyć i publikować. Poznajemy kilkadziesiąt postaci od czasów II wojny światowej po lata 70-te ubiegłego wieku. Każda z barwnych postaci mówi innym językiem, co nie tylko dla autora, ale i tłumacza oznaczało dużo pracy. Narracja rwie się, przenika, przeskakuje do innego czasu. Wszystko, nawet sprawy smutne, jak śmierć, nieszczęśliwa miłość, tęsknota za ojczyzną, podszyte jest typowym czeskim humorem, więc można tę powieść określić mianem tragikomedii. Przypadkowy ruch oporu przez który giną niewinni ludzie, miłość do dziewczyny, która umrze na gruźlicę, agenci służby bezpieczeństwa udający porządnych ludzi, kanadyjscy studenci nie rozumiejący nic z zawiłości historii krajów komunistycznych. Mnogość tematów, wątków, bohaterów ale nie odnosi się wrażenia chaosu, wręcz przeciwnie, świat powieści jest precyzyjnie skonstruowany. Porywająca powieść zasłużenie nagrodzono za nią Skvoreckiego Literacką Nagrodą Europy Środkowej„Angelus”.