Zwycięstwo albo śmierć. Tylko taki wybór mieli żołnierze Armii Czerwonej. Książka Merridale to wnikliwe spojrzenie za zasłonę stalinowskiej propagandy. To mistrzowskie dzieło odwróconej perspektywy opisuje wielką wojnę ojczyźnianą, widzianą oczami zwykłego radzieckiego żołnierza. Opowieść oparta na wywiadach z ponad dwustoma weteranami, listach, pamiętnikach, głęboko do tej pory utajnionych materiałach z archiwów wojskowych i NKWD. Obraz wojny, podczas której aktom bohaterstwa towarzyszyły tchórzostwo, grabieże i gwałty na niespotykaną skalę. Z obrazu tego stopniowo wyłania się prawda o losach czerwonoarmistów. Cała prawda.
Bezprecedensowe podejście oraz wnikliwość Merridale sprawiają, że to studium życia żołnierzy Armii Czerwonej jest fascynującą i bardzo ważną książką.
Anthony Beevor
Wspaniała książka… Catherine Merridale jest znakomitym historykiem, jednym z najlepszych obecnie.
Tony Judt, autor Powojnia
Obowiązkowa lektura dla każdego, kto chce zrozumieć historię tej wojny.
„The Economist”
Być może najlepszy do tej pory historyczny obraz życia w Armii Czerwonej.
„The New York Review of Books”
Catherine Merridale, autorka nagrodzonej Heinemann Award książki Night of Stone, wykłada historię współczesną na Uniwersytecie Londyńskim. Wcześniej pracowała na uniwersytetach w Cambridge, Birmingham, Bristolu i Moskwie. Bada historię ZSRR i Rosji, zwłaszcza tematykę społeczną, kulturalną i zjawisko przemocy.
SZUKASZ INNEJ KSIĄŻKI?
WPISZ TYTUŁ LUB AUTORA LUB TEMATYKĘ:
Słynna praca Catherine Merridale wyszła u nas kilka lat temu. W sposób systematyczny przedstawia ona Armię Czerwoną z czasów II wojny światowej. Od składu i pochodzenia żołnierzy, przez motywację, z którą wstępowali do wojska, postawę i działania Stalina i wierchuszki, po cały szlak bojowy wraz z dokonanymi zbrodniami.
W przypadku Armii Czerwonej prawdą jest, że w walce z hitleryzmem zwyciężyli i ponieśli ogromne straty. Reszta to mity, kłamstwa i manipulacje propagandy. Współczesna Rosja ufundowana została na micie wielkiej wojny ojczyźnianej, z niej Rosjanie czerpią dumę i tłumaczą, że w obliczu takiej tragedii i wysiłku całego narodu oskarżanie Armii Czerwonej o cokolwiek, to co najmniej nieprzyzwoitość, a wręcz zbrodnia.
Do stalinowskiej armii nie garnięto się wcale tak chętnie, szczególnie jeśli chodzi o nie Rosjan. Rosjanie, indoktrynowani od dwudziestu lat przed 1941 r., czuli, że naprawdę bronią ojczyzny światowego proletariatu. Inne narody, czasami we współpracy z Niemcami niestety, próbowały uzyskać niepodległość, autonomię i uwolnić się od komunizmu, w którym ludzie umierali z głodu. Armia, szczególnie na początku wojny, była bez broni, bez ubrań i butów. Bez pomocy i z udawaniem, że żołnierzom nie jest potrzebna ani pomoc ani nawet przepustki i urlopy. Jedyną strategią była walka masami, które ginęły setkami i tysiącami. Stalin wydał rozkaz „Ani kroku w tył” i był on realizowany z całą bezwzględnością, każdy wątpiący był zabijany prze specjalne oddziały. Żołnierze, którzy wpadli w ręce Niemców, uważani byli za zdrajców. Straty były nieproporcjonalne w stosunku do działań. Stąd tyle milionów ofiar, na które powołują się od zakończenia wojny radzieccy i rosyjscy przywódcy. Opisy gwałtów, zbrodni i kradzieży na masową skalę na terenach poniemieckich wywołują przygnębiające wrażenie. Ludzie radzieccy w glorii zwycięzców zrobili wszystko, aby świat zapomniał albo nie chciał pamiętać o ich zbrodniach.
Merridale opierała się na wielu źródłach, w tym po raz pierwszy udostępnionych przez Rosję a także na relacjach żyjących weteranów. Ciężka to była praca, bowiem dokumenty na skutek działalności cenzury są niewiarygodne a relacje weteranów, wypierających to co złe, również należało weryfikować.
Wspaniały opis strasznej armii.