Po piśmie Jacek Dukaj

Po piśmie Jacek Dukaj

Koniec pisma i człowiek tracący podmiotowość w nowym dziele Jacka Dukaja.

Intelektualna podróż wokół najbardziej fascynujących zagadnień współczesnej cywilizacji – aż do jej kresu i do kresu człowieka.

Przez ostatnich kilka tysięcy lat pismo, książki i biblioteki były nośnikami i skarbnicami wiedzy. Technologia pisma stworzyła cywilizację człowieka. Myślenie pismem oznacza myślenie symbolami, ideami i kategoriami. Daje bezpośredni dostęp do wnętrza innych: ich emocji, przeżyć i poczucia „ja”. Wyniósłszy tę umiejętność na wyżyny sztuki, w istocie tworzy nasze życie duchowe.

W Po piśmie Dukaj pokazuje ludzkość u progu nowej ery. Kolejne technologie bezpośredniego transferu przeżyć– od fonografu do telewizji, internetu i virtual reality – wyprowadzają nas z domeny pisma. Stopniowo, niezauważalnie odzwyczajamy się od człowieka, jakiego znaliśmy z literatury – od podmiotowego „ja”.

„Mechanizm «wyzwalania z pisma» napędzają miliardy codziennych wyborów producentów i konsumentów kultury. Nie napiszę listu – zadzwonię. Nie przeczytam powieści – obejrzę serial. Nie wyrażę politycznego sprzeciwu w postaci artykułu – nagram filmik i wrzucę go na jutjuba. Nie spędzam nocy na lekturze poezji – gram w gry. Nie czytam autobiografii – żyję celebów na Instagramie. Nie czytam wywiadów – słucham, oglądam wywiady. Nie notuję – nagrywam. Nie opisuję – fotografuję”.

Literatura, filozofia, popkultura, neuronauka i fizyka – zaglądamy za kulisy cywilizacji i odkrywamy, że to nie człowiek posługuje się stworzonymi przez siebie narzędziami, ale to one coraz częściej posługują się człowiekiem.

Nadchodzą czasy postpiśmienne, gdy miejsce człowieka-podmiotu i jego „ja” zajmują bezpośrednio przekazywane przeżycia.

„Czy mogę powiedzieć o sobie: «jestem oglądaniem serialu», «jestem śledzeniem celebów na Instagramie»?”

Człowiek staje się maszyną do przeżywania.

Koty Historia zwyczaje obserwacje anegdoty Jules Champfleury

Koty Historia zwyczaje obserwacje anegdoty Jules Champfleury

Niech żyją koty!
Są wolne, niezależne, naturalne. Cywilizacja ludzka nie stała się dla nich drugą naturą. Są bardziej dzikie niż psy, mają w sobie więcej wdzięku. Biorą od społeczeństwa jedynie to, co im się podoba. Kiedy przypadkiem kochają swego tyrana, to nie jak te żałosne psy, które liżą bijącą je rękę i są wierne tylko dlatego, że nie mają dość rozumu, by być niestałe w uczuciach.

Precz z kotami!
Mają przyrodzoną złośliwość, fałszywy charakter, naturalną przewrotność. Ich przywiązanie jest tylko pozorne. Nigdy nie patrzą w oczy ukochanej osobie. Czy to z nieufności, czy z obłudy zbliżają się do niej okrężnymi drogami tylko po to, aby szukać pieszczot. Kot dba wyłącznie o siebie, kocha jedynie pod pewnymi warunkami. Przez to łatwiej jest mu żyć w harmonii z człowiekiem niż z psem, w którym wszystko jest szczere.

“Les Chats” Champfleury’ego, francuskiego pisarza i krytyka, to wydana po raz pierwszy w 1869 roku książka opisująca historię, naturę oraz obecność kotów w kulturze – od starożytności po XIX wiek.

Komu bije Big Ben Milena Rahid Chehab

Komu bije Big Ben Milena Rahid Chehab

Dlaczego kamerdyner musi umieć rolować pergamin? Czy John Cleese, gwiazda Latającego Cyrku Monty Pythona, zgodził się uświetnić przemową chrzciny kota? Kto wypowiada słynne „Mind the gap” w londyńskim metrze?
Chyba każdy zna kogoś, kto mieszka w Wielkiej Brytanii, zwiedzał Londyn albo chociaż oglądał Downton Abbey. Ale czy na pewno znamy i rozumiemy ten kraj? Milena Rachid Chehab od kilkunastu lat z bliska przygląda się Brytyjczykom jako dziennikarka i korespondentka z Wysp. Jeśli ktoś myśli, że Brytyjczycy są flegmatyczni, potrafią rozmawiać głównie o pogodzie, a ich najciekawsze zajęcie to popołudniowa herbatka, czeka go niespodzianka. Autorka zabiera nas w podróż po różnych kolorach i odcieniach brytyjskości, które układają się we współczesny portret starej monarchii na dziejowym zakręcie. A wszystko to z prawdziwym brytyjskim humorem.

Łzy walki Brigitte Bardot

Łzy walki Brigitte Bardot

“Ofiarowałam kiedyś swoją młodość i urodę mężczyznom. Dziś ofiarowuję swoja mądrość i doświadczenie zwierzętom”.

Była symbolem seksu, gwiazdą kina i utalentowaną piosenkarką. Tuż przed swoimi czterdziestymi urodzinami Brigitte Bardot zaszokowała świat, rezygnując nagle i nieodwołalnie ze wspaniałej filmowej kariery. Wszystko po to, aby w całości poświęcić się najważniejszej misji swojego życia. Walce o prawa zwierząt. Zabijanie drewnianą pałką dwutygodniowych małych fok, okrutny rytualny ubój w rzeźniach, wykorzystywanie zwierząt w ogrodach zoologicznych i cyrkach. Koszmary, których była świadkiem, tylko umocniły w niej przekonanie, że w walce o elementarny szacunek dla każdej odczuwającej cierpienie istoty, nie może być żadnych kompromisów.

“Łzy walki” to nie tylko porywający humanitarny apel jednej z najbardziej znanych obrończyń zwierząt. To także poruszająca autobiografia i życiowe credo niesamowitej kobiety – impulsywnej, zdeterminowanej i nieustraszonej. Kontrowersyjność, którą od lat wytykają jej niektórzy politycy i bezduszne korporacje, pozwoliła jej uczynić dla dobra zwierząt więcej niż komukolwiek innemu.

Kot pilnujący myszy ks Józef Tischner

Kot pilnujący myszy ks Józef Tischner

Argumenty nie mogą przegrywać z emocjami!

Jako publicysta wiernie towarzyszył przemianom, które zachodziły w Polsce. Wiele jego artykułów z lat 90. nigdy nie ukazało się w książkach. Kot pilnujący myszy to zbiór takich właśnie tekstów – atrakcyjnych, ale trudno dostępnych. Tematy w nich poruszane wciąż są obecne w publicznej debacie: od pytań o to, jaką pozycję powinien zajmować Kościół w demokracji, przez refleksję nad tym, jakie są tej demokracji słabości, po niezwykle aktualne spostrzeżenia dotyczące miejsca Polski w Europie. Znajdziemy tu też artykuły polemizujące z linią ideową Radia Maryja, dyskusję z Jackiem Kuroniem o aborcji czy teksty wyjaśniające, dlaczego Tischner upominał się o żołnierzy z oddziału Józefa Kurasia „Ognia”.

Józef Tischner był nie tylko cenionym filozofem i duszpasterzem, ale też bardzo chętnie czytanym publicystą. Miał świetny styl, który przyciągał czytelników. Brał udział w wielu sporach, wiele też sam inicjował. O sprawach trudnych potrafił pisać w sposób klarowny i przystępny, a w polemikach zdecydowanie, choć nie bez humoru, potrafił bronić swoich racji.

Tischner gorący, budzący kontrowersje, ale też pilnujący, by argumenty nie przegrywały z emocjami – oto ktoś, kogo spotkać możemy w tej książce.

Historia świadomości europejskiej Antoine Arjakovsky

Historia świadomości europejskiej Antoine Arjakovsky

Żyjemy w Europie. Problemy Unii Europejskiej dotyczą nas wszystkich.

„Historia świadomości europejskiej” to wybór esejów badaczy i intelektualistów, którzy opisują kształtowanie się (i rozpad) wartości europejskich. Przyglądają się wydarzeniom, osobom i myślom, które wpłynęły na to, jak definiujemy „europejskość” od czasów starożytnych do współczesności.

Dlaczego członkostwo w Unii Europejskiej zaczęło zależeć od ekonomicznych kalkulacji? Czy idee przyświecające powstaniu wspólnoty przestały mieć znaczenie? Czy państwa europejskie nadal kierują się dobrem wspólnym? Czy nad utrzymanie pokoju, pojednanie i integrację zaczęły przekładać własne interesy?
Dlaczego ulegamy pobudkom nacjonalistycznym zapominając o tym, na czym naprawdę opiera się nasza narodowa i europejska tożsamość?

Mamy pilną potrzebę przeciwdziałania i przypomnienia, co stanowi fundament Europy. Powinniśmy również powrócić do naszych wartości (…) Żyjemy w czasach pasjonujących i pełnych niebezpieczeństw. Nie może być już mowy o tym, by działać tak samo jak dotychczas. Na naszych oczach toczy się historia. Odczuwamy to każdego dnia. Jeśli jednak będziemy wiedzieli, co jest naszym fundamentem, będziemy bać się mniej. Musimy być ludźmi nadziei, a historia przyzna nam rację.
(ze wstępu)

Droga do niewolności Timothy Snyder

Droga do niewolności Timothy Snyder

Wierzyliście, że wolność jest dana raz na zawsze? Myliliście się.
Tracimy ją.
Tu, teraz.

Wierzyliśmy, że koniec zimnej wojny przyniesie ostateczne zwycięstwo demokracji i zapewni wolność przyszłym pokoleniom. Byliśmy naiwni. Autorytaryzm powrócił do Rosji i Putinowska oligarchia bogaczy znalazła sojuszników na całym świecie. 

Nacjonaliści, separatyści, radykałowie i kasta najbogatszych z pomocą cyberarmii dyktatora z Kremla oraz chciwych zachodnich technokratów potrafią skutecznie zagospodarować niezadowolenie – wydawałoby się – dojrzałych i odpornych na populizm zachodnich społeczeństw. Pierwsze rosyjskie cele zostały osiągnięte: brexit osłabi Unię Europejską, a Donald Trump odwróci wzrok w najważniejszym momencie. Rodzi się pytanie, jaki będzie następny krok.

Timothy Snyder wskazywał te zagrożenia w swojej niezrównanej książce O tyranii. Dzięki doskonałej analizie zarówno współczesności, jak i historii przejrzyście uświadamia, dokąd zmierzamy: ku wolności czy oligarchii, ku indywidualizmowi czy totalizmowi, ku prawdzie czy fałszowi.

Którą drogą pójdziemy?